Pierwsze skojarzenie jakie przychodzi na myśl ze słowem „franczyza” to fast foodowi giganci tacy jak McDonald czy Burger King. Jest to jednak pojęcie o wiele szersze i obejmuje firmy oferujące swe usługi w wielu innych branżach. Obecnie domy są kupowane i sprzedawane za pośrednictwem franczyzowych firm zajmujących się obrotem nieruchomościami, a te same budynki mogą posprzątać lub pomalować także franczyzy. Samochody można kupować, tuningować i myć w ramach usług firm franczyzowych, podobnie ze strzyżeniem włosów, czyszczeniem ubrań, opieką nad zwierzętami… Poniżej zastanowimy się nad fenomenem franczyzy i odpowiemy na pytanie, jakie je czeka przyszłość w zmieniającej się dynamicznie sytuacji gospodarczej.
Franczyza co to znaczy?
Najprościej rzecz ujmując franczyza jest rodzajem umowy lub udzielanej licencji pomiędzy dwiema prawnie niezależnymi stronami, która daje prawo do sprzedaży produktu lub usługi z wykorzystaniem znaku towarowego lub nazwy handlowej firmy, występującej w charakterze franczyzodawcy. To w pewnym sensie pakt wiązany między franczyzobiorcą, zobowiązującym się do uiszczania opłat za prawa do świadczenia usług, a franczyzodawcą gwarantującym zapewnienie tych praw i szerokie wsparcie w danej działalności. Jeszcze prościej? Franczyzy dystrybuujące produkty sprzedają produkty franczyzodawcy na zasadzie zbliżonej do relacji dostawca – dealer.
Zalety prowadzenia franczyzy
Chociaż pojawiają się niejednokrotnie złośliwe nieco głosy, że franczyza to „pomysł na biznes dla ludzi, którzy nie mają pomysłu”, to jednak fenomen takiego rozwiązania coraz bardziej dominuje w świecie gospodarczym. Niewielu stać przecież na rozkręcenie swojego własnego biznesu od zera, ponieważ wiąże się to bezpośrednio z ogromnymi wkładami finansowymi i problemami logistycznymi, które zwłaszcza w okresie pandemicznym, mogą się spotkać z barierami nie do przejścia. Dzięki franczyzie natomiast, w ramach dostępnych programów partnerskich, można przykładowo otworzyć oddział banku albo prowadzić handel usługami telefonii komórkowej.
Prowadzenie franczyzy ma również kilka istotnych zalet. Przede wszystkim za tym rozwiązaniem biznesowym stoi zazwyczaj marka i renoma znanej i doświadczonej firmy. Przekłada się to bezpośrednio na oszczędność czasu i pieniędzy, włożonych w dodatkową promocję. Poza tym wypracowane i sprawdzone zasady działalności na rynku wymiernie ułatwiają prowadzenie oraz dalsze rozkręcanie biznesu. Franczyza zapewnia przecież produkt lub usługę o ugruntowanej pozycji, która już cieszy się powszechną rozpoznawalnością marki.
Za wsparciem franczyzodawcy stoją zazwyczaj profesjonalne kursy szkoleniowe, prowadzone przez kompetentne podmioty wdrażające wiedzę o przedmiotowej firmie i oferowanych przez nią usługach. Jest to jednocześnie łatwy dostęp do recept biznesowych „know how”, które już jakiś czas temu przeszły z powodzeniem swój chrzest bojowy na rynkach gospodarczych.
Wady prowadzenia franczyzy
Jak każdy biznes, franczyza nie jest pozbawiona pewnych wad, ale na szczęście są one w mniejszości. Franczyzobiorca nie jest bowiem całkowicie niezależny i zobowiązany jest na mocy zawieranej umowy do obsługi przedsiębiorstwa zgodnie z procedurami i ograniczeniami określonymi przez franczyzodawcę. Ograniczenia te zazwyczaj obejmują produkty lub usługi, które mogą być oferowane, a także z góry ustalone ceny. Umowa ponadto, jest zazwyczaj zawierana na czas określony i tylko od skuteczności prowadzącego interes zależy przyszłość firmy i dalsza współpraca z franczyzodawcą.
Przyszłość franczyzy
Przyszłość tego profilu działalności biznesowej rysuje się w pozytywnych barwach. Rośnie świadomość i wiedza potencjalnych franczyzobiorców na temat zalet, ale i wad takiego rozwiązania. Wydaje się, że franczyza triumfuje powoli również i na polskim rynku gospodarczym. Pomimo okresowej stagnacji gospodarczej wywołanej pandemią trafia na podatny grunt i zainteresowanie.
